اصول و مقدمات تجارت الکترونیک

 

برای شروع به کار و آشنایی با تجارت الکترونیک باید دیدگاهی کلی درخصوص تجارت داشته باشیم بطور کلی تجارت را عبارت از هر نوع مبادله کالا یا خدمات که غالبا در قبال دریافت پول انجام می شود می دانند

  • پیشگفتار

در این مقاله به بررسی مسائل، مشکلات، نکات و اصول آغاز به کار یک کسب و کار آن لاین خواهم پرداخت. سعی خواهم کرد که مقالات در عین وابستگی محتوایی بصورت جداگانه نیز قابل استفاده باشند و مطالب ستون یک هفته بصورت نیمه کاره رها نشود.برای رسیدن به این اهداف مناسب ترین راه را در تنظیم محتوای مقاله بصورت کاربردی و بشکل انجام گام به گام مراحل ساخت و پیاده سازی یک فروشگاه الکترونیکی فرضی دیدم.کالای مورد نظر را نیز نرم افزار کامپیوتر انتخاب کردم تا هم من و هم خوانندگان حد اقل آشنایی با شرایط فروش، مسائل و مشکلات احتمالی و … آن داشته باشیم. در نگارش این سری مقالات از کتب، وب سایت ها و مقالات بسیاری بهره گرفته و خواهم گرفت که فهرستی از آنها را بزودی برای استفاده خوانندگان در وب سایتی که به همین منظور آماده خواهم کرد قرار خواهم داد.اولین قسمت بیشتر شامل یکسری تعاریف و مقدمات کلی است و از شماره آینده وارد مباحث عملی تر خواهم شد.

  • مقدمه:

برای شروع به کار و آشنایی با تجارت الکترونیک باید دیدگاهی کلی درخصوص تجارت داشته باشیم. بطور کلی تجارت را عبارت از هر نوع مبادله کالا یا خدمات که غالبا در قبال دریافت پول انجام می شود می دانند. با توجه چنین تعریفی می توان تجارت الکترونیک را بصورت ابتدایی اینگونه تعریف کرد: “فرآیند خرید، فروش و تبادل کالا که بر بستر شبکه های کامپیوتری بخصوص اینترنت صورت می گیرد.”

 

پروسه تجارت و به تبع آن تجارت الکترونیک دارای سه بازیگر اصلی است:

▪ خریدار یا فردی که قصد خرید کالا یا خدمات را دارد

▪ فروشنده که کالا یا خدمات را در ازای دریافت پول به مشتری می فروشد.و بسته به نوع خریدار می تواند خرده فروش (Retailer) و یا عمده فروش (Wholesaler) باشد.

▪ تولید کننده یا فردی که کالا را تولید می کند.چنین فردی باید فروشنده نیز باشد چون مجبور است کالای تولیدی خود را به خرده فروش، عمده فروش و یا حتی مصرف کننده نهایی بفروشد.

  • عناصر موثر در تجارت

فرآیند تجارت چه بصورت سنتی و چه الکترونیک از یکسری عناصر تشکیل شده است.این عناصر عبارتند از:

▪ کالا یا خدمات:اگر کالا یا خدماتی وجود نداشته باشد تجارت بی معنی خواهد بود.

▪ مکان: علاوه بر خود کالا نیازمند جایی برای نمایش و فروش آن نیز هستیم. البته چنین مکانی الزاما یک مکان فیزیکی نیست و در بسیاری از مواقع یک صندوق پستی و یا یک خط تلفن نیز می توانند نقش آن را بازی کنند.

▪ بازاریابی: اگر کسی از وجود فروشگاه خبر نداشته باشد، فروشی هم در کار نخواهد بود.

▪ قبول سفارشات: برای دریافت سفارشات نیز باید سیستمی طراحی شود.

▪ دریافت وجوه: علاوه بر این نیازمند روشی برای دریافت پول از خریدار نیز هستیم.شیوه های دریافت نیز می تواند به سه شکل نقدی، اقساطی و پرداخت به ازای مصرف باشد.

▪ تحویل: تحویل کالای خریداری شده نیز از دیگر عناصر تشکیل دهنده چرخه تجارت است.روشهای تحویل کالا نیز از تحویل در محل فروشگاه تا تحویل با پست متفاوت است.

▪ مرجوعات:گاهی اوقات خریدار آنچه خریده نمی خواهد.در چنین مواردی باید سیستمی مسئول دریافت مرجوعات با دریافت وجه یا بدون آن باشد.

▪ ضمانت:ضمانت سالم رسیدن کالا به مصرف کننده که غالبا توسط تولید کننده (و نه فروشنده) انجام می شود.

▪ پشتیبانی و خدمات: امروزه بسیاری از محصولات پیچیده تر از آن است که بدون راهنمایی و کمک قابل استفاده باشند.برای چنین کالاهایی باید دپارتمانی مامور پاسخگویی به مشکلات و مسائل خریداران باشد.

در تجارت الکترونیک نیز بعنوان شاخه ای از تجارت همین عناصر را با اندکی تغییر داریم.مهمترین تفاوت در عنصر مکان مشاهده میشود که بجای یک مکان فیزیکی از وب سایت با هزینه ها ومشکلات به مراتب کمتر استفاده میشود.سایر موارد نیز از طریق شبکه ارتباطی کامپیوتری انجام میشود و به عنوان مثال بجای بازاریابی و پشتیبانی با مفاهیم جدیدی بنام های بازاریابی الکترونیک و پشتیبانی الکترونیک رو برو هستیم.

  • انواع تجارت الکترونیک

فرآیند تجارت الکترونیک از لحاظ طرفین حاضر در آن به انواع زیر تقسیم میشود.(مطالب زیر اهمیت کاربردی زیادی ندارد و فقط از جنبه تئ.ریک مطرح شده اند.)

▪ B٢B) Business-to-Business): به معاملاتی که هر دو طرف آن تاجر (یا شرکت) باشند گفته می شود.این روش در خرید و فروش های عمده میان شرکت ها مورد استفاده می شود.

▪ B٢C) Business-to-Customer): مانند خرید و فروش های معمولی است که در آن فروشنده کالا یا خدمات انجام می شود.

▪ C٢C) Customer-to-Customer): در این روش با بازارهایی شبیه به جمعه بازار های قدیم روبرو هستیم.یعنی افراد کالای مازاد خود را برای فروش آورده و در عین حال کالای مورد نیاز خود را نیز در ازای آن یا بصورت جداگانه خریداری می کنند.

با تغییر بازیگران اصلی چرخه خرید و فروش با نمونه های کم کاربردتری مثل G٢B (دولت با تاجر) و … نیز مواجه می شویم که در اینجا از مطرح کردن آنها صرف نظر می شود.

 

  • مزایا و معایب تجارت الکترونیک:

در شماره قبل به ارائه مقدماتی در خصوص تجارت و تجارت الکترونیک پرداختیم.حال بیایید ببینیم که اصلا چرا باید به سمت تجارت الکترونیک حرکت کنیم و به عبارت دیگر دلیل گسترش روز افزون تجارت الکترونیک چیست؟فرض کنیم که شما یک خریدار هستید که می خواهید یک کالای خاص را از طریق اینترنت تهیه کنید. بنابراین بدون محدودیت زمانی و در هر ساعتی از شبانه روز که می خواهید به فروشگاه مراجعه می کنید، با چند کلیک ساده قیمت ها و شرایط سایر فروشگاه ها را بدست می آورید،پیش از خرید از فروشگاه منتخب نظرات سایرین را در مورد کالا و خدمات فروشگاه مورد نظر مطالعه می کنید و سپس با خیال راحت سفارش خود را تکمیل کرده و چند ساعت یا چند روز بعد آن را در منزل تحویل می گیرید.ولی چرا تجار به فکر الکترونیکی کردن پروسه خرید و فروش افتاده اند؟برخی از مهمترین این دلایل عبارتند از:

١) ئمحدودیت زمانی و مکانی برای فروش کالا وجود ندارد.

٢) برای تبلیغ فروشگاه نیازی به هزینه ها و دردسر های چاپ و توزیع کاتالوگ ندارید.

٣) سرعت پردازش سفارش ها و در نتیجه سرعت خدمات رسانی افزایش می یابد.

٤) و از همه مهمتر نیازی به داشتن یک فروشگاه فیزیکی با هزینه های سرسام آور و دردسر های خاص آن را ندارید.

نتیجه نهایی تمام این مزیت ها پایین آوردن قیمت کالا برای مصرف کننده و در نتیجه افزایش میزان خرید از فروشگاه است.البته به خاطر داشته باشید که این مزایا و داستان هایی که در خصوص سوددهی فراوان تجارت الکترونیک شنیده اید در همه موارد صدق نمی کندو تا حدود زیادی بستگی به شرایط فیزیکی و قیمت کالا و همچنین نوع مشتریان آن دارد و برای همین است که به عنوان مثال کالاهای کم حجم تر و ارزان تر مثل کتاب، سی دی و … بیشترین سهم را از سود بازار تجارت الکترونیک نصیب خود کرده اند.برای آشنایی بیشتر و کاربردی تر با اصول موفقیت در تجارت الکترونیک و تجار موفق در این زمینه می توانید به سایت www.strikingitrich.com مراجعه کنید.

  • ثبت دامنه Domain:

اولین مرحله در ایجاد یک تجارت الکترونیک ثبت دامنه ای مناسب برای آن است.انتخاب یک دامنه خوب و مناسب را شاید بتوان اساس بازاریابی الکترونیک و پایه موفقیت استراتژی های بازاریابی دانست زیرا علاوه بر این که یک نام خوب به راحتی در خاطره ها می ماند، یکی از مهمترین شرایط لازم برای کسب رتبه های بالا در موتورهای جستجو نام دامنه وب سایت است.دکتر رالف ویلسون در کتاب اساس بازاریابی وب معیار های انتخاب یک دامنه خوب را در چهار اصل زیر خلاصه می کند:

١) کوتاهی: یک نام دامنه خوب باید کوتاه باشد، هرچه کوتاهتر بهتر.زیرا یک نام دامنه کوتاه احتمال اشتباه در تایپ را پایین آورده و همچنین بخاطر سپردن آن را ساده تر می کند.

٢) قابل بخاطر سپردن: البته هر URL کوتاهی قابل بخاطر سپردن نیست. به عنوان مثال www.bscs.com برای شرکت فروش فرش Boyle Sierra Carpeting Sales بهیچوجه مناسب نیست زیرا بخاطر سپردن چنین حروف بی معنایی برای مخاطب بسیار مشکل است.درحالی که بهترین نام دامنه برای IBM وIEEE ، IBM.com و IEEE.com است زیرا مردم آنها را با این نام ها می شناسند.

٣) ارتباط با نام شرکت یا نوع کسب و کار:بهترین دامنه، دامنه ایست که بتوان آنرا حدس زد.علاوه بر این وجود کلمه کلیدی مربوط به نام کسب و کار در نام دامنه کمک بزرگی در بدست آوردن رتبه های بالا در موتور های جستجو هستند.

٤) احتمال اشتباه کم: مورد بعدی اینست که با جلوگیری از تکرار حروف، حروف مشابه و … احتمال وقوع اشتباه در تایپ نام دامنه را پایین بیاوریم.دکتر ویلسون در این باره می گوید:بسیاری از مردم املای ضعیفی دارند و دیگران هم که املای ضعیفی ندارند تایپیست های ضعیفی هستند.پس باید نامی را انتخاب کنیم که احتمال اشتباه تایپی پایینی داشته باشد.”